เจาะลึกปมดราม่า ทำไมนักกีฬา E-Sports หญิงต้องแข่งแยกกับลีกชาย ในเมื่อการเล่นเกมไม่ได้ใช้สมรรถนะทางร่างกายเหมือนกีฬาประเภทอื่น ๆ
เชื่อว่าใครหลายคนน่าจะมีคำถามที่คาใจเมื่อเห็นตารางการแข่งขัน E-Sports คือ ทำไมนักกีฬา E-Sports หญิงต้องแข่งแยกกับลีกชาย ในเมื่อกีฬาชนิดนี้ตัดสินกันที่ไหวพริบ ความเร็วในการตอบสนอง และการวางกลยุทธ์ ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่ได้ขึ้นอยู่กับมวลกล้ามเนื้อหรือฮอร์โมนเหมือนกีฬากายภาพอย่างฟุตบอลหรือมวย ซึ่งหากมองแค่ปัจจัยทางชีวภาพก็อาจมองว่าไม่มีความจำเป็นต้องแยก แต่หากมองลึกลงไปถึงปัจจัยทางสังคมและโครงสร้าง การแยกเพศในปัจจุบันอาจเป็นเสมือน "ยาขม" ที่จำเป็นในการรักษาความเหลื่อมล้ำ เพื่อนำไปสู่ความเท่าเทียมที่แท้จริงในอนาคตก็เป็นได้ โดยบทความนี้จะพาไปสำรวจมุมมองต่าง ๆ พร้อมสอดแทรกข้อถกเถียงที่กำลังเกิดขึ้นในวงการ E-Sports ในปัจจุบัน
1. ข้อถกเถียงเชิงชีวภาพ สมรรถนะร่างกายและอารมณ์
แม้ E-Sports จะไม่ใช่กีฬาที่ใช้พละกำลัง แต่มีการระบุว่า สมรรถนะด้านการตอบสนองและอารมณ์ยังคงมีผลต่อความได้เปรียบเสียเปรียบในการแข่งขัน ดังนี้
-
ความเร็วในการตอบสนองและการตัดสินใจ มีความเห็นว่าวิวัฒนาการทำให้เพศชายถูกสร้างมาให้ออกล่าและสู้รบ ส่งผลให้ปฏิกิริยาตอบสนองและความเร็วในการตัดสินใจเฉพาะหน้าในภาวะคับขันหรือภายใต้ความกดดันดีกว่าเพศหญิง ซึ่งเป็นคุณสมบัติสำคัญในเกมที่ต้องตัดสินใจในเสี้ยววินาที เช่น เกมแนว MOBA หรือ FPS โดยมีการยกตัวอย่างจากการขับรถว่าผู้ชายมักจะเบรกหรือหักหลบเมื่อเกิดอุบัติเหตุได้ทันที ในขณะที่ผู้หญิงอาจใช้เวลานานกว่าในการตั้งสติ
-
การบริหารจัดการความเครียดและความกดดัน นอกจากความเร็วแล้ว ยังมีข้อสงสัยว่าความสามารถในการรับมือกับภาวะด้านอารมณ์ ความเครียด ความกดดัน หรือสถานการณ์ที่กำลังเสียเปรียบ (เมื่อเกมตาม) อาจแตกต่างกันตามเพศ โดยมีการกล่าวว่าเพศหญิงอาจมีแนวโน้มที่จะวิตกกังวลมากกว่า
2. ปัญหาเชิงโครงสร้าง จำนวนผู้เล่น และโอกาสในการลงแข่งขัน
นี่คือเหตุผลสำคัญที่ผู้สนับสนุนการแยกเพศในการแข่งขัย E-Sports ส่วนใหญ่มองว่ามีความจำเป็นอย่างยิ่งในปัจจุบัน
-
สัดส่วนผู้เล่น (Player Pool) มีการประเมินว่าในเกมแนว Competitive ที่เป็นที่นิยมนั้น กลุ่มผู้เล่นโดยรวมส่วนใหญ่มักเป็นผู้ชาย ซึ่งอาจสูงถึงร้อยละ 70 หรือมากกว่า และหากไม่มีการแยกประเภทการแข่งขัน เมื่อคัดเลือกนักกีฬาตามฝีมืออย่างเคร่งครัด จะพบว่านักกีฬาชายจะมีจำนวนมากกว่ามากตามสัดส่วนของฐานผู้เล่น และหากไม่มีการแยกเพศในการแข่งขัน ก็อาจส่งผลให้ไม่มีนักกีฬาหญิงติดทีมระดับอาชีพเลย เนื่องจากถึงแม้จะเก่ง แต่สัดส่วนที่น้อยกว่าทำให้โอกาสในการถูกคัดเลือกเข้าสู่ยอดพีระมิดมีน้อยกว่ามาก
-
การสร้างโอกาสในการรวมทีม การแยกประเภทไปเลยจะเพิ่มโอกาสให้กับผู้เล่นหญิงที่เหลือ (ซึ่งเป็นกลุ่มเล็กกว่า) ในการฟอร์มทีม จัดทีม และเข้าร่วมการแข่งขันระดับสูง เพื่อสั่งสมประสบการณ์และรายได้ ทำให้พวกเขาได้รับการมองเห็นจากสปอนเซอร์และมีพื้นที่ยืนในวงการ ซึ่งถือเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาวงการ E-Sports หญิงในระยะแรก
3. ปัญหา Toxic Culture และสภาพแวดล้อมที่ไม่เป็นมิตร
เหตุผลสำคัญที่ทำให้ผู้เล่นหญิงก้าวขึ้นสู่ระดับโปรได้ยาก จนต้องมีเวทีแยก คืออุปสรรคทางสังคม ได้แก่
-
การคุกคาม (Harassment) : มีหลักฐานมากมายยืนยันว่าเกมเมอร์หญิงมักตกเป็นเป้าของการดูถูก การไล่ให้เลิกเล่นเกมไปเข้าครัว หรือการคุกคามทางเพศผ่าน Voice Chat สิ่งเหล่านี้บั่นทอนกำลังใจและทำให้ผู้หญิงจำนวนมากเลือกที่จะเล่นแค่สนุก ๆ (Casual) แทนที่จะมุ่งมั่นไต่แรงค์ (Ranked) อย่างจริงจัง
-
Boys' Club : ทีม E-Sports ส่วนใหญ่เป็นผู้ชาย และมักอาศัยอยู่ใน Gaming House ด้วยกัน การรับผู้เล่นหญิงเข้ามาเพียง 1 คน อาจสร้างความลำบากใจในการจัดการที่พักหรือไดนามิกของทีม ทำให้สังกัดมักเลือกผู้ชายก่อนเพื่อความสะดวก
ท้ายที่สุดแล้ว การแข่งขันระดับโลกส่วนใหญ่ในปัจจุบันก็มักเลือกที่จะแยกเพศในการแข่งขันอย่างชัดเจน เหตุผลหลักไม่ใช่เพียงเรื่องของความแตกต่างทางกายภาพ แต่ยังช่วยประคับประคองโอกาสให้กับกลุ่มผู้เล่นหญิงที่มีสัดส่วนน้อยกว่ามาก ให้มีเวทีแสดงศักยภาพ มีรายได้ที่ยั่งยืน และเพื่อสร้างพื้นที่ปลอดภัยจากวัฒนธรรมที่มักคุกคามเพศหญิงในโลกออนไลน์ ซึ่งหากปล่อยให้เป็นการแข่งขันแบบรวมทันที นักกีฬาหญิงอาจถูกกลืนหายไปจากระบบด้วยปัจจัยด้านสถิติและแรงกดดันทางสังคม ดังนั้น การแยกเพศในปัจจุบันจึงไม่ใช่การจำกัดความสามารถ แต่คือการติดอาวุธและสร้างฐานรากให้แข็งแกร่ง เพื่อที่ในอนาคตเมื่อช่องว่างเหล่านี้หมดไป เราอาจได้เห็นการแข่งขันที่ตัดสินกันด้วยทักษะและหัวใจอย่างแท้จริง โดยไม่มีกำแพงเรื่องเพศมาขวางกั้นอีกต่อไปก็เป็นได้
